[Next.js Tutorial] Styling toàn tập: Lựa chọn nào là phù hợp nhất với bạn?

Khi xây dựng một ứng dụng web hiện đại, giao diện (UI) và trải nghiệm người dùng (UX) là linh hồn của sản phẩm. Một giao diện đẹp mắt, nhất quán và hiệu năng cao có thể quyết định sự thành bại của một dự án. Next.js, với tư cách là một framework React hàng đầu, cung cấp một hệ sinh thái vô cùng linh hoạt và mạnh mẽ để bạn "trang điểm" cho ứng dụng của mình.

Tuy nhiên, sự linh hoạt này đôi khi lại đi kèm với câu hỏi lớn: "Đâu là cách styling tốt nhất cho dự án Next.js của tôi?"

Lựa chọn phương pháp Styling phù hợp trong dự án Nextjs

Bài viết này sẽ dẫn bạn đi qua từng phương pháp styling phổ biến trong Next.js, phân tích ưu nhược điểm và đưa ra những lời khuyên thực tế để bạn có thể tự tin lựa chọn con đường phù hợp nhất.

1. Các phương pháp Styling cơ bản (Built-in) 🎨

Next.js hỗ trợ sẵn một số cách tiếp cận CSS rất trực quan và dễ sử dụng.

Global CSS

Đây là phương pháp cơ bản nhất, giống hệt như cách bạn viết CSS trong các trang web truyền thống.

Global CSS

Cách hoạt động: Bạn tạo một file .css (ví dụ: styles/globals.css) và import nó trực tiếp vào file layout gốc của ứng dụng.
- Với App Router (Next.js 13+): Import trong file app/layout.js.
- Với Pages Router: Import trong file pages/_app.js.

Ví dụ (app/layout.js):

import '../styles/globals.css'

export default function RootLayout({ children }) {
  return (
    <html lang="en">
      <body>{children}</body>
    </html>
  )
}

Ưu điểm:
- ✅ Dễ tiếp cận: Quen thuộc với mọi lập trình viên web.
- ✅ Quản lý tập trung: Tuyệt vời để định nghĩa các style nền tảng như reset CSS, font chữ, biến CSS (CSS variables), và các style cho thẻ body, html.
Nhược điểm:
- ❌ Xung đột tên class: Vì các style này ảnh hưởng đến toàn bộ ứng dụng, việc đặt tên class không cẩn thận có thể dẫn đến xung đột (name collision) khi dự án lớn dần.
- ❌ Khó bảo trì: Khó để theo dõi style nào đang ảnh hưởng đến component nào.
Khi nào nên dùng: Chỉ nên dùng cho các định nghĩa style mang tính toàn cục, nền tảng cho toàn bộ trang web.

CSS Modules

Đây là giải pháp được Next.js đề xuất để giải quyết vấn đề của Global CSS. CSS Modules cho phép bạn viết CSS theo phạm vi component (component-scoped).

CSS Modules

Cách hoạt động: Bạn tạo một file CSS với đuôi .module.css (ví dụ: Button.module.css). Next.js sẽ tự động tạo ra một tên class duy nhất cho mỗi class bạn định nghĩa trong file đó.

Ví dụ:

components/Button.module.css

.button {
  background-color: #0070f3;
  color: white;
  padding: 10px 20px;
  border-radius: 5px;
  border: none;
  cursor: pointer;
}

.error {
  background-color: #f44336;
}

components/Button.js

import styles from './Button.module.css'

export default function Button() {
  // styles.button sẽ được chuyển thành một class name duy nhất
  // ví dụ: "Button_button__1a2b3c"
  return <button className={styles.button}>Click Me</button>
}

Ưu điểm:
- ✅ Không còn xung đột: Style của bạn chỉ ảnh hưởng đến component mà nó được import vào.
- ✅ Dễ quản lý: Code CSS được đặt ngay cạnh component, giúp việc phát triển và bảo trì trở nên trực quan hơn.
- ✅ Hỗ trợ sẵn: Không cần cài đặt bất cứ thư viện nào thêm.
Nhược điểm:
- ❌ Viết hơi dài dòng: Phải import styles và truy cập qua styles.className.
Khi nào nên dùng: Đây là lựa chọn mặc định tuyệt vời cho hầu hết các dự án Next.js. Nó cân bằng giữa sự đơn giản, hiệu năng và khả năng bảo trì.

2. Các phương pháp Styling nâng cao (Thư viện) 📔

Khi dự án phức tạp hơn, bạn có thể cần đến sức mạnh của các thư viện và framework CSS chuyên dụng.

Tailwind CSS (Utility-First)

Tailwind CSS đang là một thế lực thực sự trong thế giới CSS. Thay vì viết các file CSS riêng, bạn sẽ "ghép nối" các class tiện ích (utility classes) trực tiếp trong HTML/JSX của mình.

Tailwind CSS

Cách hoạt động: Bạn cài đặt và cấu hình Tailwind. Sau đó, bạn chỉ cần áp dụng các class có sẵn như bg-blue-500, text-white, p-4, rounded-md...

Ví dụ:

export default function Alert() {
  return (
    <div className="p-4 bg-green-100 border border-green-400 text-green-700 rounded-lg">
      <p className="font-bold">Thành công!</p>
      <p>Dữ liệu của bạn đã được lưu lại.</p>
    </div>
  )
}

Ưu điểm:
- 🚀 Tốc độ phát triển cực nhanh: Không cần chuyển qua lại giữa file JSX và CSS.
- ✅ Tính nhất quán cao: Design system được định nghĩa sẵn trong file config, giúp giao diện luôn đồng bộ.
- ✅ Hiệu năng tối ưu: Tailwind tự động loại bỏ (purge) tất cả các class không được sử dụng khi build, cho ra file CSS cuối cùng siêu nhỏ.
- ✅ Không cần nghĩ tên class: Tạm biệt nỗi ám ảnh đặt tên cho class CSS.
Nhược điểm:
- ❌ HTML/JSX "bẩn": Markup có thể trở nên rất dài và khó đọc với nhiều class.
- ❌ Đường cong học tập: Cần thời gian để làm quen với hệ thống tên class của Tailwind.
Khi nào nên dùng: Lý tưởng cho các dự án cần phát triển nhanh, các hệ thống design system, và khi bạn muốn một quy trình làm việc hiệu quả mà không cần viết CSS tùy chỉnh nhiều.

CSS-in-JS (Styled Components, Emotion)

Phương pháp này cho phép bạn viết CSS trực tiếp bên trong file JavaScript/TypeScript của mình bằng cách sử dụng tagged template literals.

Styled Components

Cách hoạt động: Bạn tạo ra các React component đã được đính kèm style. Các style này có thể thay đổi linh hoạt dựa trên props.

Ví dụ (sử dụng Styled Components):

import styled from 'styled-components'

// Tạo một component <Button> với style đi kèm
const Button = styled.button`
  background-color: ${(props) => (props.primary ? '#0070f3' : 'white')};
  color: ${(props) => (props.primary ? 'white' : '#0070f3')};
  padding: 10px 20px;
  border: 2px solid #0070f3;
  border-radius: 5px;
  cursor: pointer;

  &:hover {
    opacity: 0.9;
  }
`

// Sử dụng nó như một component bình thường
export default function MyComponent() {
  return (
    <div>
      <Button>Normal Button</Button>
      <Button primary>Primary Button</Button>
    </div>
  )
}

Ưu điểm:
- 💡 Tư duy component-first: Gắn kết logic và giao diện của component làm một.
- ✅ Styling động mạnh mẽ: Dễ dàng thay đổi style dựa trên props, state...
- ✅ Tự động tiền tố (vendor prefixing): Thư viện tự xử lý các tiền tố cho trình duyệt cũ.
Nhược điểm:
- ⚠️ Vấn đề về hiệu năng với Server Components: Các thư viện CSS-in-JS truyền thống có thể gặp khó khăn với kiến trúc App Router mới của Next.js vì chúng phụ thuộc vào runtime JavaScript ở phía client. Cần có cấu hình đặc biệt để hoạt động tốt. Emotion hiện đang được hỗ trợ tốt hơn trong môi trường này.
- ❌ Tăng kích thước bundle: Thêm một thư viện JavaScript vào ứng dụng của bạn.
Khi nào nên dùng: Khi bạn cần một hệ thống styling động, phức tạp, và muốn đóng gói toàn bộ logic và giao diện vào một nơi. Cần cân nhắc kỹ lư-ỡng khi sử dụng với App Router.

Lời khuyên: Vậy nên chọn gì cho dự án của bạn? 🤔

Không có một câu trả lời "đúng" cho tất cả. Sự lựa chọn phụ thuộc vào quy mô dự án, yêu cầu, và sở thích cá nhân của bạn và đội nhóm.

Tiêu chí	Global CSS	CSS Modules	Tailwind CSS	CSS-in-JS
Phạm vi	Toàn cục	Theo Component	Theo Class (Utility)	Theo Component
Khả năng xung đột	🔴 Rất cao	✅ Gần như không có	✅ Không có	✅ Không có
Tốc độ phát triển	Chậm	Trung bình	🚀 Rất nhanh	Nhanh
Hiệu năng	Tốt	Rất tốt	⚡️ Tuyệt vời (sau khi purge)	Tốt (có thể ảnh hưởng nhẹ)
Phù hợp nhất với	Style nền tảng, reset	Hầu hết dự án	Phát triển nhanh, design system	Giao diện động, phức tạp

Dành cho người mới bắt đầu hoặc dự án nhỏ: Bắt đầu với CSS Modules. Đây là cách tiếp cận an toàn, hiệu quả và được tích hợp sẵn, giúp bạn hiểu rõ cách Next.js hoạt động.
Dành cho dự án cần tốc độ và tính nhất quán: Tailwind CSS là một lựa chọn không thể tuyệt vời hơn. Nó giúp bạn xây dựng giao diện nhanh chóng và dễ dàng duy trì một hệ thống thiết kế đồng bộ.
Dành cho các hệ thống component phức tạp: Nếu bạn cần styling động mạnh mẽ và muốn đóng gói mọi thứ trong JavaScript, CSS-in-JS (đặc biệt là Emotion) vẫn là một lựa chọn đáng cân nhắc, nhưng hãy đảm bảo bạn đã cấu hình đúng cách cho App Router.
Kết hợp các phương pháp: Điều tuyệt vời nhất là bạn không cần phải chọn một. Một chiến lược phổ biến và hiệu quả là:
1. Dùng Global CSS cho các style nền (font, reset, variables).
2. Dùng Tailwind CSS hoặc CSS Modules cho việc styling chính của các component.