[React Basics] React là gì? Tại sao nên học React ngay hôm nay?

Nếu bạn đang bước chân vào thế giới lập trình web, hoặc đơn giản là tò mò về công nghệ đằng sau các trang web mượt mà như Facebook, Instagram, Netflix,... chắc hẳn bạn đã từng nghe đến cái tên React. Vậy React là gì mà lại có sức ảnh hưởng ghê gớm đến vậy?

Bài viết này sẽ giúp bạn giải mã mọi thứ về React một cách trực quan và dễ hiểu nhất, từ khái niệm cơ bản đến lý do tại sao nó trở thành "ông vua" trong thế giới phát triển giao diện người dùng.

React là gì? Hiểu một cách đơn giản

React (hay ReactJS) là một thư viện JavaScript mã nguồn mở, được phát triển bởi Facebook (nay là Meta), chuyên dùng để xây dựng giao diện người dùng (User Interface - UI).

Hãy phân tích từng phần trong định nghĩa này:

• Thư viện JavaScript: React không phải là một framework hoàn chỉnh như Angular hay Vue.js. Nó chỉ tập trung vào một việc và làm rất tốt: xây dựng UI. Điều này có nghĩa là bạn có quyền tự do lựa chọn các công cụ, thư viện khác để kết hợp cùng React, tạo ra một "ngăn xếp" công nghệ linh hoạt theo ý muốn.
• Xây dựng giao diện người dùng: Là thứ cốt lõi của React. Nhiệm vụ chính của nó là giúp bạn hiển thị dữ liệu lên màn hình và quản lý trạng thái của giao diện khi dữ liệu thay đổi. Nói cách khác, React chịu trách nhiệm cho tất cả những gì người dùng nhìn thấy và tương tác trên trang web của bạn.
• Mã nguồn mở và phát triển bởi Meta: Điều này mang lại sự tin cậy và đảm bảo cho một cộng đồng phát triển khổng lồ, luôn cập nhật, sửa lỗi và tạo ra một hệ sinh thái vô cùng phong phú xung quanh React.

Tại sao React ra đời? Vấn đề của quá khứ

Để hiểu được giá trị của React, chúng ta cần nhìn lại cách các trang web được xây dựng trước đây. Khi một phần nhỏ của trang web cần cập nhật (ví dụ: số lượt "like" mới), lập trình viên thường phải viết code để tìm đúng phần tử đó trên trang và thay đổi nó trực tiếp. Với các ứng dụng phức tạp như Facebook, có hàng ngàn phần tử có thể thay đổi liên tục, cách làm này trở nên cực kỳ chậm chạp, rối rắm và dễ phát sinh lỗi.

Facebook đã tạo ra React để giải quyết chính vấn đề này. Họ cần một cách để xây dựng các giao diện phức tạp, có khả năng cập nhật dữ liệu hiệu quả mà không cần phải tải lại toàn bộ trang, đồng thời giữ cho mã nguồn luôn có tổ chức và dễ bảo trì.

"Phép thuật" của React: Các khái niệm cốt lõi

Sức mạnh của React đến từ một vài khái niệm mang tính cách mạng. Một khi bạn hiểu chúng, bạn sẽ thấy tại sao React lại hiệu quả đến vậy.

1. Components (Thành phần) - Những khối LEGO diệu kỳ

Đây là tư tưởng chủ đạo của React. Thay vì nghĩ về một trang web như một khối HTML khổng lồ, React khuyến khích bạn chia nhỏ giao diện thành các phần độc lập, có thể tái sử dụng gọi là Components.

• Một Button là một Component.
• Một SearchBar là một Component.
• Một UserProfile có thể chứa nhiều Component nhỏ hơn như Avatar, UserName, FollowButton.

Cách tiếp cận này giống hệt như chơi LEGO. bạn xây dựng từng viên gạch nhỏ, rồi lắp ráp chúng lại để tạo thành một mô hình lớn. Điều này giúp mã nguồn của bạn cực kỳ dễ quản lý, dễ tái sử dụng và dễ kiểm thử.

2. JSX (JavaScript XML) - Viết HTML trong JavaScript

Thoạt nhìn, JSX có vẻ lạ lẫm, nhưng nó lại là một trong những tính năng tuyệt vời nhất của React. JSX cho phép bạn viết mã trông rất giống HTML ngay bên trong file JavaScript của mình.

Ví dụ, thay vì viết code phức tạp để tạo một thẻ <h1>:

// Cách làm truyền thống
const heading = document.createElement('h1')
heading.textContent = 'Chào mừng đến với React!'
document.getElementById('root').appendChild(heading)

Với JSX, bạn chỉ cần viết:

// Với JSX trong React
const element = <h1>Chào mừng đến với React!</h1>

JSX giúp bạn dễ dàng hình dung cấu trúc giao diện ngay trong logic của mình, khiến code trở nên trực quan và dễ đọc hơn rất nhiều.

3. Virtual DOM (DOM ảo) - Hiệu năng tuyệt vời

Đây là "vũ khí bí mật" đằng sau hiệu năng đỉnh cao của React.

• Real DOM: Là cấu trúc dạng cây của tất cả các phần tử trên một trang web. Việc thay đổi trực tiếp DOM thật rất chậm chạp và tốn tài nguyên.
• Virtual DOM: React tạo ra một bản sao của DOM thật trong bộ nhớ, gọi là Virtual DOM. Khi trạng thái của một Component thay đổi, React sẽ cập nhật trên Virtual DOM này trước.
• Reconciliation: Sau khi cập nhật Virtual DOM, React sẽ so sánh nó với phiên bản Virtual DOM trước đó để tìm ra sự khác biệt tối thiểu. Cuối cùng, nó chỉ cập nhật duy nhất những phần đã thay đổi trên DOM thật.

Hãy tưởng tượng bạn đang sửa một câu sai trong một cuốn sách 1000 trang. Thay vì chép lại cả cuốn sách, bạn chỉ tìm đúng câu đó và sửa nó. Virtual DOM hoạt động tương tự, giúp ứng dụng React cực kỳ nhanh và mượt mà.

4. One-Way Data Flow (Luồng dữ liệu một chiều)

Trong React, dữ liệu chỉ chảy theo một chiều duy nhất: từ Component cha xuống Component con.

Điều này làm cho luồng dữ liệu trở nên dễ đoán, dễ theo dõi và gỡ lỗi hơn rất nhiều so với các mô hình luồng dữ liệu hai chiều phức tạp.

Tại sao bạn nên chọn React?

Dưới đây là những lý do thuyết phục nhất để bạn quyết định học React ngay hôm nay:

• Hiệu suất cao: Nhờ Virtual DOM, các ứng dụng React mang lại trải nghiệm người dùng nhanh và phản hồi tức thì.
• Tư duy Component: Giúp xây dựng các hệ thống lớn một cách có tổ chức, dễ dàng bảo trì và mở rộng.
• Hệ sinh thái khổng lồ: Bạn có mọi thứ mình cần:
  • React Native: Xây dựng ứng dụng di động cho cả iOS và Android chỉ với một codebase.
  • Next.js: Framework mạnh mẽ để xây dựng các ứng dụng React được tối ưu hóa SEO và hiệu năng.
  • Redux, MobX: Các thư viện quản lý trạng thái cho ứng dụng phức tạp.
  • Vô số thư viện component UI (Material-UI, Ant Design, Shadcn,...) và các công cụ hỗ trợ khác.
• Cộng đồng mạnh mẽ và nhu cầu tuyển dụng cao: Với sự hậu thuẫn của Meta và hàng triệu lập trình viên trên thế giới, bạn sẽ không bao giờ thiếu tài liệu học tập, sự hỗ trợ và đặc biệt là cơ hội việc làm.

Bắt đầu với React như thế nào?

1. Nắm vững nền tảng: Hãy chắc chắn bạn đã có kiến thức tốt về HTML, CSS và JavaScript hiện đại (ES6+). Đây là điều kiện tiên quyết.
2. Học các khái niệm cốt lõi: Tập trung hiểu rõ về Components, JSX, State (trạng thái), và Props (thuộc tính).
3. Khởi tạo dự án: Sử dụng các công cụ như Create React App hoặc Vite để nhanh chóng tạo một dự án React mà không cần lo lắng về cấu hình phức tạp ban đầu.
4. Thực hành: Cách tốt nhất để học là xây dựng dự án. Hãy bắt đầu với một ứng dụng nhỏ như To-do list, máy tính cá nhân, hoặc một trang portfolio đơn giản.

Kết luận: React là một cuộc cách mạng

React không chỉ là một thư viện, nó là một cuộc cách mạng trong cách chúng ta suy nghĩ và xây dựng giao diện người dùng. Bằng cách cung cấp một mô hình dựa trên Component, hiệu năng vượt trội với Virtual DOM và một hệ sinh thái mạnh mẽ, React đã và đang tiếp tục định hình tương lai của thế giới web.

Nếu bạn đang tìm kiếm một công nghệ để xây dựng những giao diện web hiện đại, tương tác và hiệu quả, React chính là câu trả lời bạn không thể bỏ qua. Chúc bạn có một hành trình thú vị với những khối LEGO diệu kỳ này!